Spreektekst Begroting 2023-2026

Voorzitter,

Je veilig voelen en veilig zijn: voor de Nissewaardse VVD is dat een belangrijke, de belangrijkste taak van de overheid. We hebben de afgelopen jaren voorstellen gedaan om de veiligheid voor onze inwoners te verbeteren: zo is het cameratoezicht uitgebreid, preventief fouilleren ingevoerd en is de burgemeester actief opgeroepen drugsoverlast en -handel aan te pakken. Met die initiatieven is Nissewaard de afgelopen jaren veiliger geworden. Het veiligheidsgevoel van onze inwoners blijft echter achter bij die realiteit. De lat moet omhoog. Het college is, zo stelt de begroting, tevreden als 20% van onze inwoners zich regelmatig niet veilig voelt: 1 op de 5.

Voor de Nissewaardse VVD is een onveilige woonbeleving van 17.000 inwoners onacceptabel. Dat zou voor alle politieke partijen onacceptabel moeten zijn! Om die reden dienen we vanavond een amendement in.
 
Eigenlijk is een gemeentebegroting zoals we die vandaag bespreken niet heel veel anders dan een gesprek thuis over de huishoudportemonnee. We hebben de begroting van onze gemeente bekeken door de ogen van Sjoerd en Iris (de namen zijn fictief). Samen met hun twee kinderen wonen ze in de Olijfgaard. Ze gaan ’s ochtends naar hun werk nadat de lunchtrommels voor dochters Laura en Anne zijn gevuld en de fietsen uit de schuur zijn gehaald. Ze winkelen hier, ze sporten hier, ze laten de hond uit in het park om de hoek. Het huis waar ze wonen bevalt ze goed. Maar na een jaar of veertig is het huis wel aan groot onderhoud toe. Ze hebben het altijd netjes bijgehouden, maar door de jaren heen zie je duidelijk dat er in dit huis geleefd is. Een schilderbeurt is niet genoeg. De dakkapel lekt als het hard regent en de bedrading moet vernieuwd worden nu niet alle stopcontacten en lichtpunten meer goed werken. Tijd voor een grote verbouwing. Om die verbouwing te betalen, hebben ze gelukkig een spaarpot die ze kunnen gebruiken. Gevuld met de verkoop van aandelen in een energiebedrijf die de afgelopen jaren flink in waarde zijn gestegen.

Een goede vriendin met twee katten en een hond komt een tijdje bij ze inwonen. Gezellig, maar de kosten stijgen ook. Omdat de vriendin het moeilijk heeft, maken Iris en Sjoerd het haar graag makkelijk en zorgen ze voor extra gezelligheid. ’S avonds gaat er vaker een flesje wijn open bij het eten en in het weekend gaan ze uitgebreid lunchen en op stap. Hierdoor halen ze voor de tweede maand op rij geld van de spaarrekening. En ze komen tot de conclusie, dit kan zo niet doorgaan. De vriendin is overigens best in staat om een bijdrage te leveren.
 
De situatie van dit gezin kun je goed vergelijken met onze gemeente. Met de goedgevulde spaarpot door de verkoop van Eneco-aandelen kunnen grote investeringen in de buitenruimte worden gedaan. Onze gemeente is voor grote delen net zo oud als de Olijfgaard; tijd voor groot onderhoud dus. En tegelijkertijd hebben we inmiddels bijna jaarlijks de spaarpot nodig om de kosten in het sociaal domein te kunnen betalen. Hiermee doorgaan en gokken op meer middelen van het Rijk, die inzet van het college is onhoudbaar. Kiezen is niet altijd leuk, maar kiezen is wel nodig.

Zo signaleren wij al enkele jaren dat we kritisch moeten zijn op de enorme kostenoverschrijdingen in de zorg. We zien een voorzichtig begin door bijvoorbeeld de honderduizenden euro’s aan armoedemiddelen die niet gebruikt worden terecht te schrappen. We hebben in een paar jaar tijd al zo’n 30 miljoen euro meer aan het sociaal domein uitgegeven dan we eigenlijk van plan waren. Daarbij komt dat de openbare ruimte van onze gemeente ook een flinke kwaliteitsimpuls nodig heeft. We gaan €50 miljoen investeren om de achterstanden in te lopen. En met die grote investering ambieert het college slechts een voldoende als resultaat. Omdat de 50 miljoen maar genoeg is voor een paar wijken, zullen de andere buurten mogelijk richting een onvoldoende gaan. Het grote risico voor de toekomst is steeds meer geld via de spaarpot naar de zorg te sturen en steeds minder geld achter de hand te hebben voor andere belangrijke zaken zoals beheer met mogelijk onvoldoendes tot gevolg.
 
We vragen ons dan ook af of met het langzaam achteruit gaan van de openbare ruimte in een aantal wijken, dit ook een vertragend effect zou kunnen hebben op de doorstroming op de woningmarkt, doordat de woningwaardering mogelijk achter blijft. We stellen dan ook voor om de rekenkamer dit te laten onderzoeken.

Het gezin wat ik net beschreef maakt keuzes. Dit college maakt die keuzes wat de VVD betreft nog niet voldoende.

En dus wil de Nissewaardse VVD dat de rekenkamer onderzoek doet naar de eventuele gevolgen van de oncontroleerbaar stijgende zorgkosten voor de andere taken van de gemeente. Met dat onderzoek in de hand zal de Nissewaardse VVD het college graag helpen om de juiste keuzes te maken. Zo kunnen we de opgaven van morgen en die over 10, 20 jaar aan.